Θράκη, αδερφή της Ασίας, της Ευρώπης, της Λιβύης.
Θράκη, πατρίδα του Ορφέα, του Διόνυσου, των παραμυθιών και των χρωμάτων.
Η μυθολογία αναφέρει τη Θράκη ως κόρη του Ωκεανού και της Παρθενόπης. Άλλοι την ονόμασαν Θράκη από το βασιλιά Θράκα που πέθανε σε αυτήν και άλλοι τη θέλουν ως ένα μετασχηματισμό της λέξης τραχεία, γιατί η χώρα έχει τραχύ και χειμωνιάτικο κλίμα.
Κατά τον Όμηρο τα όρια της Θράκης προς Νότο ήταν ο Πηνειός της Θεσσαλίας και το Αιγαίο πέλαγος. Ο Ηρόδοτος επεκτείνει τα σύνορα προς Βορρά μέχρι τις εκβολές του Δούναβη, προς Ανατολάς μέχρι τον Εύξεινο Πόντο. Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι η Θράκη βρίσκεται μεταξύ του Αίμου και της Προποντίδας, του Αιγαίου Πελάγους και του Στρυμόνα, χαρακτηρίζει δε τη θάλασσα του Αιγαίου το θρακικό Πέλαγος ως ελληνική θάλασσα στην ιστορία του.
Ο ιστορικός Ηρόδοτος για τη μεγάλη έκταση της Θράκης και τον πληθυσμό της αναφέρει ότι το έθνος των θρακών θα ήταν το μεγαλύτερο έθνος της γης μετά τους Ινδούς αν ήταν κατορθωτή η διοικητική συνοχή. Ο Στέφανος ο Βυζάντιος διέσωσε και την έκφραση του Εκαταίου «Ελλήνων Θρηίκων».
Με την δημιουργία του Βυζαντινού Κράτους, η Θράκη καθίσταται κέντρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η γη του Βοσπόρου παραμένει επί δεκαπέντε αιώνες το κέντρο του βυζαντινού και μεταβυζαντινού πολιτισμού. Η Θράκη, εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης -Πύλη Ανατολής και Δύσης- αναλαμβάνει τον ρόλο της ως η ζωντανή ασπίδα, που θα περιβάλλει και θα προστατεύει την καρδιά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Η «επόμενη μέρα» της οθωμανικής κατοχής βρίσκει τις περισσότερες περιοχές της Θράκης κατεστραμμένες και ερημωμένες. Οι υπόδουλοι Θράκες διατηρούν αναλλοίωτη και αναπαλλοτρίωτη την εθνική τους συνείδηση και με τους θρύλους, τα τραγούδια, τις προφητείες και τις παραδόσεις τους ζωντανεύουν, μέσα στην ψυχή τους, το βυζαντινό μεγαλείο. Ο υπόδουλος Ελληνισμός της Θράκης δεν παραλείπει να αγωνίζεται και για την διατήρηση της πολιτισμικής κληρονομιάς του, κάτω από συνθήκες ιδιαίτερα αντίξοες. Η συμμετοχή των Θρακών τόσο στις προπαρασκευαστικές δραστηριότητες για την Ελληνική Επανάσταση του 1821, όσο και κατά την εθνεγερσία, είναι καθοριστική και αποφασιστική.
Οι τουρκικοί διωγμοί σε βάρος των υπόδουλων Θρακών συνεχίζονται έως και το 1920, με προφανή επιδίωξη την συρρίκνωση του ελληνικού στοιχείου. Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι, και κατά την περίοδο αυτή, ο σφαγιασμός, ο εξανδραποδισμός και ο εκτοπισμός εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων της Θράκης, συνθέτουν την εικόνα μιας νέας γενοκτονίας. Στην Θράκη ανήκει το δραματικό «προνόμιο» της μακρότερης σε διάρκεια κατοχής: κράτησε πεντέμισι αιώνες.
Οι ιστορικές συγκυρίες έφεραν έτσι τα πράγματα ώστε μόνο η Δυτική Θράκη να βρίσκεται σήμερα μέσα στα εδαφικά όρια του Ελληνικού κράτους. Σήμερα η Θράκη αποτελεί ιστορικό, οικονομικό και πολιτιστικό σταυροδρόμι.
Επιμέλεια: Γ.Κ.Τσακμάκης
